Bursa Fore Kazık Uygulaması
Fore kazık nedir ? Maliyetleri nasıl hesaplanır ? Örnek maliyet hesabı
Fore kazık nedir? : Fore kazık ; Zeminin ;belirli çap ve derinlikte dairesel kesitli delgi yapılarak, açılan kuyuya demir donatı yerleştirilip beton dökülmesine denir. Silindirik , sütun şekline benzeyen düşey zemin elemanlarına fore kazık veya yerinde dökme betonarme kazık denir. En çok uygulanan yapım yöntemleri yöntemleri arasında fore kazık ankraj gelmektedir.
Yaygın olarak kullanılan fore kazık çapları 45cm , 65 cm , 80 cm,120 cm ve 150 cm dir. fore kazık boyları yaklaşık 0-50 mt aralığında değişmektedir. Uygulama, fore kazık makinesi diye bilinen iş makineleri ile yapılmaktadır. Kendini tutamayan zeminlerde ( gevşek zeminlerde ,dolgularda , sulu zeminlerde vb nedenlerden) kılıflı (borulu), bentonitli, fore kazık uygulamaları gelişmiştir.
Kazık sistemi, zemin iyileştirme yöntemlerinde, sev stabilitesinde, derin kazılarda ve kazıklı temellerde ülkemizde yaygın olarak kullanılan yapım yöntemleri arasındadır.
Fore kazıklar ; fore kazık İksa sistemlerinde,fore kazık radye temel sistemlerinde ve fore kazıklı zemin iyileştirme yöntemlerinde sıklıkla kullanılır
Fore kazık neden yapılır ?
Günümüzde kalabalıklaşan şehirlerde giderek yerlerin önem kazanması bitişik ve derin kazılar yapılarak binaların inşaasını zorunlu hale getirmektedir. 40-50 mt derinliklere varan derin kazılar ve yapılaşmanın giderek artmasıyla sağlam olmayan zeminlere de inşaatların yapılması kaçınılmaz olmuştur.
Bu gibi derin kazı ve sağlam olmayan zeminleri iyileştirmek için fore kazık temel ve fore kazıklı iksa çalışmaları yapılmaktadır.
İnşaat alanlarından optimum seviyede yararlanmak , yerleşime uygun olmayan yerleri uygun hale getirmek yeni sistem yapılar için oldukça önemlidir. Çevresel düzenlemelerin yapılması , ayrıca depreme dayanıklı konutların inşaası kazıklı sistemlerin gayeleri arasındadır.
Fore kazık faaliyet alanları ?
Yerinde dökme betonarme kazıklar başlıca şu amaçlar için uygulanmaktadır ;
1- Zemin iyileştirme yöntemlerinde : Taşıma gücü zayıf olan zeminlerin donatısız bir şekilde betonlanarak iyileştirilmesinde kullanılır. Bu uygulamaya plastik kazık ta denmektedir. Bu kazık sisteminde amaç zayıf olan zeminin, yerine daha dayanıklı bir malzemenin yerleşmesini sağlamaktır.
2- Derin temeller de ( fore Kazıklı temeller) : Üst yapı yüklerini, taşıma kapasitesi yeterli olan zemine veya kayaya iletmek için yapılan çalışmalarıdır.
3- fore kazık İksa sistemleri – Derin kazılarda: yapı çukuru çevresinde oluşabilecek herhangi bir göçme , kayma , devrilme gibi risklere karşı ve kazı çalışmalarının sağlıklı bir şekilde tamamlanabilmesi için iksa amaçlı kazık uygulaması yapılmaktadır.
Fore kazık yapım yöntemleri – fore kazık uygulama yöntemleri
Fore kazık imalatına başlamadan önce, projeye uygun şekilde makine ve ekipman seçimi yapılmalıdır. Zemin araştırması kazık makinesi indirilmeden önce iyice yapılmalıdır. Bu konuda uzman kişilerden yardım alınmalı yeterli ve güvenilir veriler yoksa gerekirse yeniden sondaj çalışmaları yeniden yapılmalıdır. Aksi durumda hem iş süreci sıkıntıya girebilir hem de öngörülmeyen maliyetler oluşabilir.
* Kılıfsız ve katkısız normal delgi yöntemi
* Borulu kazık (kılıflı kazık ) delgi yöntemi
* Bentonit kullanarak delgi yöntemi
* Suyla delgi yöntemi
Fore kazık nasıl yapılır ?
* Auger (burgu , matkap ) ile düşey yönde delginin tamamlanması
* Silindirik şekilde hazırlanmış demir donatının, boş kuyunun içine yerleştirilmesi
* Tremi borusu yardımıyla betonun dökülmesi
Delgi yapım yöntemi
Matkap Seçimi işin yapımı için önemlidir.
Kaya ve benzeri litolojiler için elmas uçlu matkap seçilmelidir. Augerin yaprak araları dar ve açıları düşük ,yataya yakın olmalıdır.delgi sırasında maliyet düşürür ve işin süresinde avantaj sağlar.
Kuyu delgisine başlamadan önce demir donatıların hazırlanması ve beton bağlantılarının yapılması önemlidir. Çünkü bu hazırlıklar yapılmadan delgi işlemi yapılırsa fore kazık kuyularının bekleme sonucu göçmesine sebebiyet verilebilir ve işin tekrardan yapılması gerekebilir.
Son olarak platform hazırlıkları da yapılarak delgi hazırlıkları tamamlanmış olur. Bunlara bağlı olarak hava şartlarını da göz önünde bulundurmak gerekir. Yağmurlu ve karlı havalarda hafriyat çıkışı ciddi problem çıkarabilir. Platformun bozulması gibi negatif etkenler olduğu için uygun hava şartlarında çalışmak kaliteli ve sağlık imalat için önemlidir.
Hazırlık aşaması tamamlandıktan sonra projeye uygun şekilde harita hizmetleri sağlanır ve projede belirtilen boy ve çapta delgi işlemi tamamlanır.
2- Kazık demiri bağlanması ve yerleştirilmesi
* Kazık donatısı silindirik şekilde yapılmaktadır.
* Düşeyde boy donatısı ve yatayda etriye demiri bulunmaktadır
* Ana iskeleti ayakta tutabilmek için ve de ekstra mukavemet kazandırabilmek için donatının içine ” Z ” demiri ve ” Çember Donatısı” yapılmaktadır.
* Kazık demirinin dayanımı yüksek olabilmesi için mümkün olabildiğince bağ tellerini belirli sıklıkta ve çift kat şeklinde işlenmesi gerekmektedir.
* Demirlerin sertlik özelliklerini koruyabilmek için oksijen gibi demirle tepkimeye girecek yakıcı maddeler kullanılmaması gerekir.
Demir donatıları hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler!
* Demir donatıları yaparken düzgün ve kuru bir platformda hazırlamak kaliteli ve sağlıklı bir imalat için önemlidir. Çünkü çamurlanmış bir demir donatı betonla arasında derz oluşturur. Oksitlenmeye maruz kalan demir çürür. Bu da kazık kalitesine ve dayanımına engel oluşturur.
* Demir donatının bağlama işçilikleri tamamlandıktan sonra kazık kuyusuna taşıma işlemi gerçekleştirilir. Bu esnada demir donatının tahrip olmaması için dikkatli bir şekilde taşınması gerekmektedir. Gerekmesi durumunda vinç , hyap vb. iş makinelerinden yardım alınabilir. Çalışma sahasının uygunluğuna göre kazık makinasına yakın bir yerde demir donatı bağlanırsa maliyet avantajı sağlanır.
* Son aşamada hazırlanan demir boş kazık kuyusuna yavaşça indirilir. İndirme işlemi esnasında kuyu çeperleriyle temas olmaması gerekmektedir. Bunu sağlamak için pas payları kullanılmaktadır. Pas payları demirin toprakla temas etmesini engeller ve tüm donatının beton içinde kalmasına olanak sağlar. Kazık tabanına kadar proje boyunca demir donatı kuyuya yerleştirilmiş olur.
3-Betonun dökülmesi
* Betonu dökmeden önce tüm hazırlıklar yapılmalı ve beton geldiğinde bekletmeden betonu dökme işlemine başlamalıyız.
* Betona su katılmamalı , betonun mukavemetini etkileyecek durumlardan kaçınmalıyız
* Beton dökme esnasında tremi borusu yukarı aşağı hareket ettirilir. kuyu içinde herhangi bir boşluk bırakmanın önüne geçilir. Böylece 1 adet kazık imalatını tamamlamış oluyoruz.
* Aynı işlemleri diğer fore kazıklar içinde tekrar edilir.
* Betonu dökme işlemi yapılırken tremi borusu kazık boyunca yerleştirilir.
* İş güvenliği için tremi borusunun kaldırılması ve yerleştirilmesi esnasında dikkatli olmak gerekmektedir . Ciddi bir iş kazasının önüne geçmek için İSG kurallarına uymamız gerekmektedir. Tremi borusu düzgünce ve emniyetli bir şekilde bağlanarak kuyuya indirilmelidir